Parti Uyuşturucularından Ecstasy (Mdma)

[admin]

Giriş

Parti uyuşturucuları tabiri özellikle gençler tarafından kullanılan çeşitli uyuşturucu haplar için kullanılmaktadır. Bu tür uyuşturucu haplar genellikle gece kulüplerinde ve “Rave” adı verilen partilerde kullanılmaktadır. Parti uyuşturucuları arasında, MDMA (ecstasy), Ketamine (GHB), ve methamphetamine sayılabilmektedir.

Bu uyuşturucuların özellikle genç kullanıcılar arasında popüler hale gelmesinin en önemli nedenleri arasında, bu hapların eroin ve kokain kadar zararlı olmadıkları veya onlar gibi bağımlılık yapmadıklarına dair halk arasında yanlış bir kanı olması sayılabilir. Halbuki, bu tür yanlış bilgilerin aksine parti uyuşturucuları da beyin, kalp ve böbrekler üzerinde uzun süreli hasar ve ani ölümü de içeren birtakım ciddi sağlık problemleri yaratmaktadır.

Parti uyuşturucularından ecstasy, Metilendioksimetamfetamin'in (MDMA) yaygın olarak kullanılan bir ismidir. Ecstasy, feniletilaminler sınıfına dahildir ve amfetaminler ve halüsinojenik meskalin maddesinin yapısı ile benzerlik gösteren bir kimyasaldır. İlk olarak "çeçe sineği" gibi böcekler soktuğunda insanları uyku halinden kurtarmak için 1912 yılında üretildiği bilinen ecstasy, bir Alman firması tarafından iştah giderici olarak kullanılmıştır.

Ecstasy, tablet, kapsül, toz veya sıvı şeklinde bulunmakla birlikte genel olarak tablet şeklinde dağıtımı yapılan bir uyuşturucu maddedir. Tabletler üzerinde ticari logo veya çeşitli şekiller bulunan tabletler halinde üretilir ve 100 mg MDMA içerir.

Ecstasy genel olarak tablet şeklinde yutularak kullanılmaktadır. Ancak, ezilmek suretiyle buruna çekilerek, istisnai olarak da enjekte edilerek de kullanılabilmektedir.

Kullanımı, 1980'li yıllarda kısmen genç insanlar arasında ev müzik kültürünün yaygınlaşması ile birlikte hızlı bir yükselişe geçmiştir. Günümüzde de, ecstasy kullananların büyük çoğunluğunu genç nüfus oluşturmaktadır ve genellikle “acid house” (asit evleri) adı verilen gece kulüpleri ve barlarda ve bütün gece süren ve adına “rave” denilen partilerin düzenlendiği yerlerde satılmakta ve kullanılmaktadır.

Etkileri

MDMA, etkisi 4 ile 6 saat arasında sürebilen psychedelic etkileri olan bir uyarıcıdır ve genel olarak hap şeklinde yutularak kullanılır. Psikolojik etkileri arasında konfüzyon, depresyon, endişe, uykusuzluk, uyuşturucuya olan şiddetli istek ve paranoya bulunmaktadır. Fiziksel yan etkileri arasında ise, kaslarda gerilme, istenilmeden dişlerin gıcırdatılması, mide bulantısı, bulanık görme, bayılma hissi, titremeler, hızlı göz hareketleri ve terleme veya üşüme bulunmaktadır. Kimyasal stimülasyon yaratmasının yanı sıra, yeme, içme veya uyuma ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır. Yukarıda bahsedilen bütün gece dans edilen rave partilerinde kullanılması halinde ciddi şekilde dehidratasyona (vücutta su kaybına) neden olmakta ve kullanıcı üzerinde sıcak çarpmasına yol açmaktadır.

Hızlı kalp çarpması, yüksek kan basıncı, zayıflık, kaslarda kramp, panik atak ve birçok durumda bilinç kaybı ve komaya girme bir ecstasy aşırı doz alımının özelliklerini oluşturmaktadır.

İlacın yan etkilerinden birisi de çene kaslarında gerilme ve dişlerin gıcırdatılmasıdır. Buna bağlı olarak da, ecstasy kullanıcıları bu gerilmeyi hafifletebilmek için sık sık emzik emmek zorunda kalmaktadırlar.

Ayrıca ecstasy, yüksek ateşe bağlı rahatsızlıklar, kaslarda bozulma, koma, felç, böbrek ve kardiyovasküler sistemin iflas etmesine, beynin düşünme ve hafıza ile ilgili bölümlerinde muhtemel kalıcı hasara ve ölüme neden olabilmektedir.

Ecstasy beyin faaliyetini arttıran bir uyarıcıdır. Sıkça gece kulüplerine takılanlar tarafından tüketilmektedir. Kullananların iddialarına göre ecstasy sosyalleşmeye yardımcı olmaktadır ve çevrelerine olan dikkati arttırmaktadır. Ancak, fazla miktarda kullanım neticesinde endişe, panik ve konfüzyon (karışıklık) yaratmaktadır.

Düzenli kullanımın, kronik depresyon da dahil olmak üzere psikolojik sağlık bozuklukları ile bağlantılı uzun vadeli beyin değişikliklerine neden olduğu bilinmektedir. Konu üzerinde yapılan çalışmalar, ecstasy haplarının beyin içerisindeki sinir hücreleri için zehirleyici olduğunu ve seratonin adı verilen hayati derecede önemli bir ruh hali kimyasalı üreten hücreleri öldürdüğünü ortaya çıkartmıştır.

İngiltere’de otopsisi yapılan 26 yaşındaki bir kullanıcının beyninde olması gerekenden %80 daha az serotonin olduğu görülmüştür. Londra’da bulunan bir üniversitede yapılan araştırmalar, kullanmayı bıraktıktan bir yıl sonra dahi eski bir ecstasy kullanıcısının hafıza kaybı yaşadığını ortaya koymuştur. Serotonin, sinirler arasında mesajlar taşımaktadır ve insanların ruh hali, hafıza, acıyı anlama kabiliyeti, iştah ve cinsiyet içgüdüsü yanı sıra uykularını düzenlemede de rol oynadığı bilinmektedir. Uzun süre ecstasy kullanıcıları üzerinde yapılan araştırmalar, ilerki yaşamlarında karaciğer ve böbrek problemlerine yol açtığını göstermiştir.

Moda uyuşturucular olarak bilinen bu tip sentetik maddeler, genelde var olan etkin maddenin özel muameleler ve kimyasal yöntemlerle moleküler anlamda değişikliğe uğratılması neticesinde birtakım ara maddelerin de katılmasıyla üretilmektedir. Buna bağlı olarak, problemin diğer bir yönü ise, ecstasy adı altında satılan tabletlerin birçoğunun aslında farlı ilaçlar olduğudur. Tablet içerisindeki ecstasy miktarı tabletten tablete büyük oranda değişiklik göstermektedir. Yapılan analizler sonucu bazı tabletlerin hiç ecstasy içermeyip amfetamin veya ketamin gibi başka ilaçları içerdiği, bazılarının ise az miktarda ecstasy içerdiği anlaşılmıştır. Yine bazı tabletlerin az miktarda ecstasy içerdiği fakat farklı ilaçlarla karıştırıldığı anlaşılmıştır. Bazı tabletlerin ise, akvaryum temizleme malzemeleri veya köpekler için kurt ilacı ile karıştırıldıkları tespit edilmiştir.

Örneğin, PMA ((paramethoxyamphetamine) halusinasyon yaratan bir sentetik ilaçtır ve etkileri ecstasy haplarının uyarıcı etkileri ile benzerlik göstermektedir. Ecstasy kullanıcıları ecstasy kullandıklarını düşünerek PMA kullandıkları zaman, PMA’nın etkisini göstermesi daha uzun süre aldığından düşük dozda ecstasy aldıklarını sanmaktadırlar. Bu nedenle, etkisini görebilmek amacıyla daha fazla miktarda ecstasy kullanmakta ve bu durum da aşırı doz neticesinde ölüme neden olmaktadır.

Ecstasy’nin yoğun olarak kullanıldığı “Rave” partileri

Parti uyuşturucularından ecstasy, bütün gece süren ve “rave” adı verilen partilerde yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanılmış ve popülaritesi bu partilerde kullanılmak suretiyle gittikçe artmıştır. Ecstasy, kullananlar üzerinde saatler süren hem uyarıcı hem de halusinojen etki yapan bir ilaçtır.

Ecstasy kullanıcıları tarafından ilacın kaslarda gerilme veya dişlerin gıcırdatılması gibi birtakım yan etkileri ile mücadele edebilmek amacıyla kullanılan çeşitli malzemeler bulunmaktadır. Aşağıda belirtilen malzemeler çoğunlukla rave partilerinde kullanılmaktadır. Görünüşte masum bir görüntü veren bu maddeler ecstasy kullanımının bir göstergesi olabilmektedir.

· Emzik

· Lolipop

· Mentollü burun açıcıları

· Vicks

· Göz damlası

· Ameliyat maskeleri

· M&M çikolataları

· Şekerden kolye veya bilezikler

Bu malzemeler, çene kaslarındaki gerilmenin rahatlatılması ve diş gıcırdatmasının hafifletilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Şekerlemeler ise genellikle ecstasy haplarının gizlenmesi amacıyla kullanılmaktadır.

MDMA, yani ecstasy çoğunlukla gece kulüplerinde ve “Rave” adı verilen partilerde bulunmaktadır. Rave partilerinin özellikleri arasında giriş ücretlerinin yüksek olması, yoğun derecede uyuşturucu kullanımı ve aşırı kalabalık dans pistleri bulunmaktadır. Bu tür kulüplerde, pahalı şişe suyu ve spor içecekleri satılmak suretiyle ecstasy haplarının vücudun susuz kalması ve yüksek vücut ısısı etkilerinin azaltılması, emzikler sağlamak suretiyle de istenilmeyen diş kasılmalarının önlenmesine çalışılmaktadır. Rave partileri genellikle alkolsüz eğlence adı altında reklam edilerek anne-babaların çocuklarının güvenli bir ortamda bulunduklarına inanmaları sağlanmaktadır.

Ecstasy vücut ısısını etkilemekte ve özellikle sıcak bir ortamda uzun süre dans etme ile birleşince aşırı sıcaklık tehlikesi ortaya çıkmaktadır. Ölümlerin birçoğu dehidratasyon (vücutta su kaybı) nedeniyle meydana gelmektedir.

“Zararsız İlaç” olarak bilinmesinin 3 nedeni

Birçok ecstasy kullanıcısı ecstasy haplarının zararsız ve eğlenceli olduğunu düşünmektedir. Çünkü:

· Bir enjektörle enjekte edilerek kullanılan veya buruna çekilen diğer uyuşturucuların aksine, ecstasy genellikle renkli küçük haplar şeklinde yutularak kullanılmaktadır. Oysa, damardan kullanılan uyuşturucular AIDS ve hepatit başta olmak üzere birtakım bulaşıcı hastalıklarla bağlantılı olmaktadır. Ayrıca, ecstasy üreticileri haplar üzerine birtakım logolar veya resimler basarak görünümü cazip hale getirmeye çalışmaktadırlar.

· Yanlış bilgilendirmelerin birçoğu İnternet üzerinden yapılmaktadır. Örneğin ecstasy ile ilgili bir İnternet sitesine ilk defa kullanan bir genç tarafından yardım istemek maksadıyla şu mesaj gönderilmiştir: “şiddetli bir şekilde titremeye başladım, korkunç bir paranoya hissine kapıldım, kalbimin patlamak üzere olduğunu sandım”. Bu yardım mesajına -sözde uzman- tarafından verilen cevap ise kaygılanacak bir şey olmadığı ve bir dahaki sefere ilacın dozunu yarı yarıya azaltması şeklinde olmuştur.

· Uyuşturucu ile mücadelede zararın azaltılması kampanyası taraftarlarının faaliyetleri de ecstasy haplarının zararsız olduğuna dair yanlış kanının güçlenmesine neden olmuştur. Birçok rave partisi katılımcısı dikkatli kullanılması halinde zararlarının hafifletileceğine inanarak kullanmaya devam etmiştir. Farklı maddelerle karıştırılmamış yani iyi ecstasy kullanılması halinde ecstasy”nin zararsız olduğuna dair fikirler yayılmaya çalışılmıştır.

Halbuki, bir uyuşturucunun saflık derecesinin fazla olması onun güvenli olduğu anlamına gelmemektedir. Gerçekte, içerisinde katkı maddesi veya zararlı maddeler olsun veya olmasın tehlikeli olan ecstasy!nin kendisidir.,

Üretim, Kaçakçılık ve Mücadele

MDMA, yasadışı olarak özellikle Hollanda, Almanya ve Belçika olmak üzere Batı Avrupa ülkelerinde üretilmektedir. Ayrıca, İsrail, Güney Afrika, Avustralya, Güney Amerika ve Tyland’da da üretimi yaygın hale gelmektedir. 26.11.1996 tarih ve 96/8883 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile girişi kontrollü maddeler arasına alınan ecstasy haplarının ülkemizde imalatı görülmemiştir.

Ecstasy haplarının kaçakçılık güzergahı ve şekli, captagon ile çok büyük bir benzerlik göstermektedir. Kısaca özetlemek gerekirse; ecstasy Avrupa ülkelerinden, genelde karayolu ile araç zulaları içerisinde ülkemize sokulmaktadır. Buradan da güney sınırlarımızdan Ortadoğu ülkelerine sevk edilmektedir.

Ecstasy haplarının ülkemizdeki kullanımı tam olarak bilinmemekle birlikte, gelir düzeyi yüksek ve bu tür maddelere karşı belli bir meyli olan kişilerce kullanıldığı tahmin edilmektedir. Yapılan çalışmalarda, ecstasy kaçakçılarının genç nüfusun yoğun olduğu, gelir seviyesi yüksek, farklı kültür ve sosyal çevre özellikleri taşıyan kişilerin bir arada yaşadığı ve gece hayatının yoğun olarak yaşandığı semtleri Pazar olarak hedef aldıkları görülmektedir. İstanbul, İzmir ve Bursa illerimizde gerçekleştirilen yakalamalar bu tezi doğrular niteliktedir.

Ülkemizde ele geçirilen ecstasy haplarının Batı Avrupa ülkelerinden Almanya ve Hollanda’dan, araçlara yapılan gizli bölmeler içerisinde veya kişiler üzerinde getirildiği anlaşılmıştır.

Ecstasy haplarının piyasada bulunma şekilleri oldukça çeşitlidir. İllegal üreticiler siyah renk hariç olmak üzere her rengin her tonunu kullanmaktadırlar. Üzerlerine ise kendilerine göre çeşitli logolar basmaktadırlar. Logolara örnek olarak; kalp, bumerang, geyik başı, yunus, gülen adam, kuş, araba, boğa başı, batman, fil, av köpeği ve playboy şekilleri verilebilir. Ülkemizde ele geçirilen ecstasy tabletlerinin genellikle McDonald, Mitsubishi (pembe ve beyaz renkte), ve Gülen yüz logoları taşıdıkları tespit edilmiştir.

KAYNAKLAR:
Amerikan Uyuşturucu İle Mücadele Teşkilatı web sitesi. www.dea.gov
Fergus WALSH. BBC web sitesi. www.bbc.com
Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı 2000-2001-2002 Raporları.
Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı web sitesi. www.kom.gov.tr
Robert Mathias. November 1999. NIDA NOTES. "Ecstasy" Damages the Brain and Impairs Memory in Humans
U.S. Department of Justice, Drug Enforcement Administration. February 2003. Ecstasy and Predatory Drugs. www.dea.gov

Hakkı TUNCER
4.Sınıf Emniyet Müdürü, Ardahan Kaçakçılık ve Organize Suçlar Şube Müdürü
kaynak: Çağın Polisi Dergisi