Bazı acele hallerde emrin yazı ile istenemeyeği ve derhal yapılması gerektiği 2559 Sayılı POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU ve JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ YÖNETMELİĞİ nde açıklanmıştır.
2559 Sayılı POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU
Madde 2 – (Değişik: 16/7/1965 -694/2 md.)
(...)
Aşağıda yazılı hallerde:
I –Can, ırz veya mal emniyetini korumak için,
II –Devletin şahsiyetine karşı işlenen cürümlerin faillerini yakalamak veya delillerini tesbit etmek için,
III –Devlet kuvvetleri aleyhine, yalnız veya toplu olarak taarruz veya mukavemette bulunanları yakalamak, veya bunların taarruz veya mukavemetlerini def etmek için,
IV –Hükümete karşı, şiddet kullanan veya gösteren veya mukavemet edenlerin yakalanması, taarruz veya mukavemet edenlerin def edilmesi için,
V –Zabıtaca muhafaza altına alınan şahıslara, bina veya tesislere, meskün veya gayrımeskün yerlere vakı olacak münferit veya toplu tecavüzleri def etmek için,
VI –Ağır cezalı bir suçun sanığı olarak yakalandıktan sonra zabıta kuvvetlerinin elinden kaçmakta olan şahısların yakalanması için,
VII –İşlenmekte olan bir suçun işlenmesine veya devamına mani olmak için,
VIII –Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile diğer kanunlarda, zabıta tarafından suç delillerinin tesbiti veya suç faillerinin yakalanması maksadiyle yapılacak aramalar için,
IX –Kanunsuz toplantı veya kanunsuz yürüyüşleri dağıtmak veya suçlularını yakalamak için,
X –Yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibiafetlerde olay yerinde görevlilerce alınması gereken tedbirler için,
XI –Umuma açık yerlerde yapılan her türlü toplantı veya yürüyüşlerde veya törenlerde bozulan düzeni sağlamak için,
XII –Herhangi bir sebeple tıkanmış olan yolların trafiğe açılması için,
XIII –Yukardaki maddeler dışında diğer kanunlarda istisnai olarak zabıtanın sözlü emirle yapmaya mecbur tutulduğu haller için,
Yetkili amir tarafından verilecek sözlü emirler derhal yerine getirilir. Bu emirlerin yazılı olarak verilmesi istenilemez. Bu hallerde emrin yerine getirilmesinden doğabilecek sorumluluk emri verene aittir.
JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ YÖNETMELİĞİ
MADDE 42
(...)
Aşağıda yazılı hallerde;
a) Can, ırz veya mal emniyetini korumak için,
b) Devletin güvenliğine karşı işlenen suçların faillerini yakalamak veya delillerini tespit etmek için,
c) Devlet kuvvetleri aleyhine, yalnız veya toplu olarak taarruz ya da mukavemette bulunanları yakalamak veya bunların taarruz veya mukavemetlerini defetmek için,
ç) Hükümete karşı şiddet kullanan veya gösteren ya da mukavemet edenlerin yakalanması, taarruz veya mukavemet edenlerin defedilmesi için,
d) Kolluk tarafından muhafaza altına alınan şahıslara, bina veya tesislere, meskûn ya da gayrı meskûn yerlere vaki olacak münferit veya toplu tecavüzleri defetmek için,
e) Kolluk kuvvetlerinin elinden kaçmakta olan şahısların yakalanması için,
f) İşlenmekte olan bir suçun işlenmesine veya devamına mani olmak için,
g) 5271 sayılı Kanun ile diğer kanunlar uyarınca kolluk kuvvetleri tarafından suç delillerinin tespiti veya suç faillerinin yakalanması maksadıyla yapılacak aramalar için,
ğ) Kanunsuz toplantı veya kanunsuz yürüyüşleri dağıtmak veya failleri yakalamak için,
h) Yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibi afetlerde olay yerinde görevlilerce alınması gereken tedbirler için,
ı) Umuma açık yerlerde yapılan her türlü toplantı veya yürüyüşlerde ya da törenlerde bozulan düzeni sağlamak için,
i) Herhangi bir sebeple tıkanmış olan yolların trafiğe açılması için,
j) Kanunlarda istisnai olarak kolluğun sözlü emirle yapmaya mecbur tutulduğu haller için,
yetkili amir tarafından verilecek sözlü emirler derhal yerine getirilir. Bu emirlerin yazılı olarak verilmesi istenilemez. Bu hallerde emrin yerine getirilmesinden doğabilecek sorumluluk emri verene aittir. Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen diğer istisnalar saklıdır.