Şehir merkezlerinde polis bölgelerinde son bir kaç yıldır bir çok il ve ilçede çarşı ve mahalle bekçilerinin de yaya devriye olarak görev yaptığını görmekteyiz. Önleyici kolluk faaliyeti olarak suç oranının azalması konusunda yaya devriyeler verimli olduğu görülmekte. Kırsal bölgelelerde ise asayiş konusunda Jandarma Genel Komutanlığı emrinde Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin de görevlendirilmesi değerlendiriliyor. Ancak emniyette abi-kardeş gibi hiyararşi biraz esnek olduğu için Jandarma teşkilatı emrinde görev yapacak bekçilerin neye göre çalışacağı ile astlık-üstlük durumları ile ilgili mevzuat tabanlı dayanağı yoktu.
5 Nisan 2023 tarih ve 32154 sayılı Resmî Gazete'de "ÇARŞI VE MAHALLE BEKÇİLERİNİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI İLE KIYAFETLERİNE DAİR YÖNETMELİK" yayımlanmış ve bekçilerin çalışmaları ile ilgili hususlar mevzuata bağlanmış oldu.
Konumuza gelecek olursak; Jandarma teşkilatı emrinde görev yapacak bekçiler;
- Amir olarak yetkilendirilen personel (genelde ilçe jandarma veya karakol komutanı), amiri konumunda,
- Subay, astsubay ve uzman jandarma personeli bekçilerin rütbece üstü konumunda,
- Uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler, erbaş ve erler, jandarma hizmetleri sınıfı dışındaki memurlar ile çarşı ve mahalle bekçileri arasında astlık ve üstlük münasebeti yoktur.
ÇARŞI VE MAHALLE BEKÇİLERİNİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI İLE KIYAFETLERİNE DAİR YÖNETMELİK
BAKINIZ:MADDE 4 -
...(3)Subay, astsubay ve uzman jandarma çavuşlar Genel Komutanlık bünyesinde istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçilerinin rütbece üstü, kadro ve kuruluş yönünden bağlı oldukları ve amir olarak yetkilendirilmiş olan diğer personel ise amiridir. Jandarma uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler, erbaş ve erler, jandarma hizmetleri sınıfı dışındaki memurlar ile çarşı ve mahalle bekçileri arasında astlık ve üstlük münasebeti yoktur.